Phân Biệt Tôn Tượng Phật Mẫu Chuẩn Đề Và Bồ Tát Thiên Thủ Thiên Nhãn

Thờ cúng trong tín ngưỡng là một phần của đời sống, không chỉ ở nước ta mà còn nhiều nước trên thế giớ. Trong đó sẽ có hình ảnh của những bức tượng Phật, mỗi một vị Phật như vậy sẽ chứa đựng ý nghĩa riêng biệt. Trên thực tế có một số ít Phật tử chưa phân biệt được và bị nhầm lẩn giữa hai hình tượng hai vị Bồ tát: Đại Chuẩn Đề Vương Bồ Tát và Thiên Thủ Thiên Nhãn Quán Thế Âm Bồ Tát.  Tuy cả hai đều là hóa thân của đức Quán Thế Âm, nhưng hình tượng khác về tướng nên ý nghĩa và hạnh nguyện trong từng hóa thân cũng khác nhau. Vì vậy, nếu ta nhầm trên " Sự Tướng " thì sẽ dẫn đến nhầm trên " Lý Tánh" mà hóa thân của ngài thị hiện.

 Tuy nhiên các bạn đừng ngại, trên những bước đầu tiên vào ngưỡng cửa Phật pháp, chúng tôi cũng nhầm như thế. Không những thế mà ngay cả các tượng Phật, tôi ngày xưa cũng có nhầm lẫn giữa các đức Phật như Phật Thích Ca, Phật Dược Sư, Phật Di Đà vv...  Theo quyển " Đồ Tượng Giảng Thuyết - Quan Âm Bộ" chúng ta phân biệt hai vị như sau.

1. Thiên Thủ Thiên Nhãn Quán Thế Âm :

Còn có những tên khác như: Thiên Thủ Quan Âm, Thiên Nhãn Thiên Tý Quan Âm.  Ngài là một trong Lục Quán Âm mà Mật Giáo Tây Tạng tôn thờ gồm:
- Thánh Quan Âm, Thiên Thủ Quan Âm, Mã Đầu Quan Âm, Thập Nhất Diện Quan Âm, Chuẩn Đề Quan Âm và Như ý Luân Quan Âm.
Đặc điểm nhận diện:
- Như hồng danh thì ngài có ngàn mắt và ngàn tay
- Trên thân ngài tùy nơi kiến tạo tượng, có khi có 18 tay, 32 tay, 42 tay cầm các pháp khí khác nhau.
Những tay này cầm nắm các pháp khí khác nhau nên ta không thấy mắt trong lòng bàn tay.
- Số tay còn lại được biểu thị như một vòng hào quang lớn phía sau thân ngài, được tạo khắc trên đó rất nhiều bàn tay ở tư thế xoè đứng, trong mỗi bàn tay đều có một con mắt.

 Ý Nghĩa Của "Sự Tướng" Quán Âm "Ngàn Tay, Ngàn Mắt" :

-  Ngàn Tay: Chỉ sức phương tiện vô biên không giới hạn, công năng diệu dụng, tùy thuận, tùy duyên dùng vô lượng phương tiện cứu vớt, mà hóa độ chúng sanh.

 - Ngan Mắt: Trí huệ vô ngại, trên thấu suốt thật tướng nhất thiết pháp (Phật trí), dưới thấu suốt vô lượng khổ của muôn loài chúng sanh mà diệu dụng cứu độ không bỏ sót.

2. Đức Đại Chuẩn Đề Vương Bồ Tát :

 Đức Chuẩn Đề là một trong Lục Quán Âm của Mật tông Tây Tạng. Mật giáo Tây Tạng quan niệm ngài là Mẹ của vô lượng chư Phật ở quá khứ.  Chuẩn Đề có nghĩa là" Thanh Tịnh và Thuần Khiết"

Ngài còn có những hồng danh khác như sau:
- Chuẩn Chi Quan Âm, Thất Câu Chi Phật Mẫu Chuẩn Đề và Thiên Trượng Phu Quan Âm.

Đặc điểm nhận diện:
- Hình tượng ngài có khi là 16 tay, 18 tay, 32 tay, có khi 80 tay ( rất hiếm)
- Hai tay trên thủ Chuẩn Đề Ấn. Chấp trên ngực.
- Hai tay dưới thủ Tam Muội Ấn ( ấn Đại Định) trong tư thế Thiền Định.
- Các tay còn lại chia đều hai bên tả, hữu cầm nắm các pháp khí khác nhau,
- Ngoài những tay thủ ấn và cầm nắm pháp khí, phía sau lưng có thể có vòng hào quang hoặc vòng lửa cháy ( vòng lửa rực cháy tượng trưng vạn pháp vốn thanh tịnh), nhưng không có vòng hào quang chạm hình nghìn tay, nghìn mắt như tượng Thiên Thủ Thiên Nhãn.

Hình ảnh Chuẩn Đề Bồ Tát tượng trưng hạnh nguyện " Trừ tai ương, phá ma chướng, tăng trưởng Bồ Đề Tâm, diệt nghiệp chướng, hộ trì Chánh pháp, người tu hành chân chính."

Tóm lại, sự phân biệt đơn giản để không nhầm lẫn giữa hai hình tượng là: Có thể, số lượng tay và pháp khí cầm nắm có giống nhau, nhưng tượng đức Chuẩn Đề ở phía sau lưng không có những bàn tay xoè đứng và các con mắt trong lòng bàn tay.